Głównymi punktami są zmiany w PKB i inflacji we wszystkich państwach członkowskich UE. Ze względu na to, że wpisy na blogu są z reguły zwięzłe i napisane przystępnym językiem, przyciągają nie tylko czytelników z grona ekspertów i naukowców. Niezależna Komisja Etyki doradza urzędnikom wysokiego szczebla EBC w kwestiach etycznych, głównie dotyczących działalności prywatnej i pracy zarobkowej po ustaniu zatrudnienia, oraz ocenia ich deklaracje o braku konfliktu interesów. Zgodnie z planem działania określonym przez Radę Prezesów EBC trwają praca nad wprowadzeniem poprawek w tych 3 zbiorach danych, które częściowo obejmują nowe i lepsze źródła danych w miarę ich pojawiania się, oraz wszelkie przyszłe zmiany metodologiczne, zarówno w ESBC jak i na świecie. Wartość monet euro w obiegu wzrosła w ciągu roku o 4,0% i na koniec roku 2022 wyniosła 32,5 mld EUR. Ponadto Eurosystem w znacznym stopniu zrealizował plan działania mający na celu usunięcie incydentów w systemie usług TARGET, które miały miejsce w 2020[42].
Wielka deregulacja dla firm. Resort zapowiada zmiany
Pochodzące z badania EBC „Survey of Monetary Analysts” oraz z badania „Consensus Economics”, również sugerowały, że długoterminowe oczekiwania inflacyjne są zakotwiczone na poziomie 2% lub nieco wyżej, pomimo wyższych oczekiwań krótkoterminowych. Jednakże, co istotne, rynkowe miary wyrównania inflacji nie są prostą miarą rzeczywistych oczekiwań inflacyjnych uczestników rynku, ponieważ zawierają one premie za ryzyko, aby zrekompensować niepewność inflacyjną. Jednym z najważniejszych SkyFX Forex Broker-SkyFX przegląd i informacje zagrożeń dla perspektyw gospodarczych strefy euro nadal są możliwe poważniejsze zakłócenia w dostawach energii w Europie, które mogą doprowadzić do dalszych skoków cen energii i cięć w produkcji. Według scenariusza pesymistycznego realny PKB w 2023 skurczy się o 0,6%, po czym wzrośnie o 0,2% w 2024 i o 2,0% w 2025. Gospodarka UE jest nadal szczególnie wrażliwa na zmiany na rynkach energii ze względu na dużą zależność tej gospodarki od rosyjskich paliw kopalnych.
Polacy masowo kupują domy w Hiszpanii. Są dane
Na tle normalizacji polityki pieniężnej i ogólnych zmian na rynku koszty finansowania bankowego i oprocentowanie kredytów bankowych w 2022 roku gwałtownie wzrosły. Ogólny trend wzrostowy rentowności obligacji bankowych, stopniowy wzrost wynagrodzenia z tytułu depozytów klientów oraz zmiana warunków trzeciej serii ukierunkowanych dłuższych operacji refinansujących (TLTRO III) pod koniec roku przyczyniły się do wzrostu kosztów finansowania Większość prawdopodobnych wyborców aprobuje pracę prezydenta Trumpa banków. W rezultacie, nominalne oprocentowanie kredytów bankowych wzrosło w ciągu 2022 roku do poziomów ostatnio obserwowanych w 2014. Badanie akcji kredytowej banków w strefie euro (euro area bank lending survey) wykazało również, że standardy kredytowe banków (tj. wewnętrzne wytyczne lub kryteria przyznawania kredytów) w odniesieniu do kredytów dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw uległy znacznemu zaostrzeniu.
Skończyła się długa seria spadków inflacji. Co się dzieje z cenami?
Poza regularnymi działaniami informacyjnymi i doradczymi EBC zainwestował w dalsze wzmocnienie swoich ram uczciwości i dobrego postępowania. W 2022 EBC przyjął uporządkowane podejście do zarządzania ryzykiem powstającym, gdy wykonawcy pracujący w obszarach wrażliwych nie postępują zgodnie ze standardami etycznymi EBC. Nowe podejście uzupełnia system zarządzania ryzykiem dostawców w EBC i zawiera wytyczne dotyczące monitorowania ryzyka postępowania i zarządzania nim w trakcie realizacji umowy. 5 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej stawiają wymóg zasięgania opinii EBC w sprawie każdego projektowanego aktu UE lub projektu regulacji krajowych w dziedzinach podlegających jego kompetencji. Opinie EBC w sprawie projektów unijnych aktów prawnych są również ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. W 2022 EBC wydał 14 opinii na temat projektów unijnych aktów prawnych i 32 opinie w sprawie projektów regulacji krajowych wchodzących w zakres jego kompetencji.
Ramka 3 Przeniesienie głównych zmian stóp procentowych EBC na stopy rynku pieniężnego w euro
- Sprzedaż detaliczna w eurolandzie w ujęciu miesiąc do miesiąca wzrosła w listopadzie o 0,8 proc., podczas gdy w październiku spadła o 1,5 proc.
- Aspekty klimatyczne są już w stosownych przypadkach elementem istniejących struktur zarządzania EBC, na przykład w zakresie oceny ryzyka zmian klimatu, a także operacji polityki pieniężnej, portfeli niezwiązanych z polityką pieniężną, stabilności finansowej i zarządzania ryzykiem operacyjnym.
- Mimo że od czasu projekcji z września 2022 ceny energii spadły, nadal pozostają zmienne.
- Rada podjęła tę decyzję, ponieważ inflacja pozostawała na stanowczo zbyt wysokim poziomie, a napływające dane wskazywały, że będzie się ona utrzymywać powyżej celu przez dłuższy czas.
- Na podstawie tej oceny Rada Prezesów postanowiła przyjąć elastyczne podejście do reinwestycji kwot zapadających papierów wartościowych w portfelu PEPP w celu utrzymania funkcjonowania mechanizmu transmisji polityki pieniężnej.
- Kurs euro spadł w roku 2022 o 6% w stosunku do dolara, ale nominalny efektywny kurs tej waluty był bardziej stabilny (+0,8%), choć w trakcie roku podlegał istotnym wahaniom.
Jest to pierwszy zbiór danych ESBC od mikro- do makrodanych, przy czym mikrodane CSDB są wykorzystywane do opracowywania oficjalnej statystyki makrodanych zgodnie z międzynarodowymi standardami statystycznymi. Udostępnione dane są znacznie bardziej aktualne Europejski Bank Centralny zdecydowanie rozszerzył zakres publikacji statystyki inwestycji w papiery wartościowe w podziale na poszczególne kraje strefy euro, oraz na sektory inwestora i emitenta. Nowe dane dają bardziej aktualny i kompletny obraz rynków finansowych, co pozwala na lepsze monitorowanie aktywności na rynku pierwotnym i wtórnym. W roku 2021 Eurosystem w dalszym ciągu świadczył kompleksowe usługi zarządzania aktywami rezerwowymi klientów, denominowanymi w euro, w ramach programu ERMS (Eurosystem Reserve Management Services) wprowadzonego w roku 2005. Niektóre krajowe banki centralne należące do Eurosystemu oferują w ramach tego programu – na jednolitych warunkach zgodnych z ogólnymi standardami rynkowymi – usługi finansowe bankom centralnym, władzom monetarnym i agencjom rządowym spoza strefy euro oraz organizacjom międzynarodowym. EBC pełni rolę ogólnego koordynatora, monitoruje sprawność realizacji usług, promuje zmiany mające na celu poprawę ram prawnych oraz przygotowuje odpowiednie sprawozdania dla organów decyzyjnych EBC.
Z czasem oczekuje się również wzrostu dochodów uzyskiwanych z aktywów Eurosystemu, co poprawi rentowność banków. Po pierwsze, Rada Prezesów postanowiła zakończyć skup aktywów w ramach APP od 1 lipca 2022. Inflacja światowa w październiku – pod wpływem kształtowania się cen żywności – ponownie wzrosła, lecz jej dynamika nadal słabła. Roczna stopa inflacji ogółem w krajach OECD wzrosła z 10,5% we wrześniu do 10,7% w październiku, przy czym inflacja bazowa ustabilizowała się na poziomie 7,6%. Inflacja cen żywności osiągnęła rekordowo wysoki poziom, ale została osłabiona utrzymującym się spadkiem inflacji cen energii. Dynamika inflacji nadal słabła, zgodnie z obserwowanym od czerwca trendem lekkiego łagodzenia presji cenowej.
Spowodowałyby one również większą kompleksowość systemu regulacyjnego, zwiększenie kosztów przestrzegania przepisów przez banki oraz utrudnienie pracy organów nadzoru. Podsumowując obniżenie standardów regulacyjnych poniżej międzynarodowego minimum zagroziłoby bezpieczeństwu i konkurencyjności unijnego sektora bankowego Gospodarka Trumpa jest najlepsza od 50 lat oraz zwiększyłoby koszty jego finansowania. W 2022 roku kontynuowano skup aktywów dla celów polityki pieniężnej w ramach APP i PEPP, dla których wdrożono specjalne zasady kontroli ryzyka finansowego. Uwzględniają one cele strategiczne obu programów, a także cechy i profile ryzyka różnych rodzajów skupowanych aktywów.
Ściśle współpracowaliśmy nad projektem i mogliśmy dzielić się różnymi spostrzeżeniami i informacjami na temat specyfiki poszczególnych krajów. Było to niezwykle przydatne ze względu na różnorodność rynków mieszkaniowych w strefie euro. Uważam, że udało nam się pogłębić nasze zrozumienie kosztów związanych z mieszkaniami zajmowanymi przez właścicieli oraz potencjalnego wpływu włączenia ich do wskaźnika HICP z perspektywy prognozowania i monitorowania. Co ciekawe obecna miara inflacji tylko częściowo uwzględnia koszty usług mieszkaniowych ponoszone przez właścicieli domów, związane z posiadaniem, utrzymaniem i mieszkaniem we własnym domu, chociaż stanowią one kluczowe pozycje wydatków. O ile włączenie tych kosztów w przyszłości do zharmonizowanego wskaźnika cen konsumpcyjnych jest wieloletnim projektem w ramach europejskiego systemu statystycznego, o tyle prognozowanie inflacji i jej składników jest jednym z głównych zadań banku centralnego.
Oczekuje się, że dynamika jednostkowych kosztów pracy w 2023 jeszcze się zwiększy, co będzie wynikać z przewidywanego dalszego wzrostu płac, jak również ze słabnącej dynamiki produktywności pracy w następstwie pogorszenia się koniunktury gospodarczej i w warunkach zatrzymywania pracowników. Później dynamika jednostkowych kosztów pracy powinna zacząć hamować w miarę osłabiania się dynamiki płac oraz, w szczególności, ponownego przyspieszania dynamiki produktywności pracy zgodnie ze spodziewanym wzmacnianiem się aktywności gospodarczej. Wzrost niepewności w strefie euro pociąga za sobą znaczną korektę wyceny instrumentów rynkowych i pogorszenie się warunków udzielania kredytów bankowych. Utrzymujący się intensywny konflikt w Ukrainie prowadzi do ponownego nasilenia się niepewności w pierwszym kwartale 2023, a następnie w trzecim kwartale tego roku z powodu obaw o niedobory gazu w kolejnym sezonie zimowym. Przewiduje się, że w porównaniu ze scenariuszem bazowym ceny akcji w 2023 mogą spaść o ok. 4%. Banki musiałyby skorygować wycenę kredytów, uwzględniając założone w scenariuszu pesymistycznym zwiększone koszty finansowania i wyższe ryzyko kredytobiorcy.
W 2022 roku wzrost konsumpcji prywatnej utrzymał się, ponieważ dochody z pracy pozostały stabilne, a oszczędności pozwoliły na zaspokojenie popytu odroczonego (wykres 1.4). Ta pozytywna dynamika zawdzięcza swoją siłę głównie konsumpcji usług, która wzrosła gwałtownie po zniesieniu obostrzeń pandemicznych. Niemniej dynamika spożycia indywidualnego spowolniła w ciągu roku z powodu niskich wydatków na dobra nietrwałe i spadający realny dochód do dyspozycji oraz utrzymującą się niepewność. W wyniku znacznego wzrostu zatrudnienia i stopniowego wzrostu płac, dochód z pracy, który zazwyczaj skutkuje większą skłonnością do konsumpcji niż inne źródła dochodu, stanowił główny składnik wzrostu realnego dochodu do dyspozycji w roku 2022.
Według oczekiwań łączny dług publiczny w strefie euro, po gwałtownym wzroście w 2020, w horyzoncie projekcji będzie się zmniejszać i w 2025 osiągnie poziom 88% PKB, czyli nadal będzie wyższy niż przed pandemią (84%). Główną przyczyną jego spadku jest korzystna różnica między oprocentowaniem zadłużenia a stopą wzrostu PKB wynikająca ze wzrostu nominalnego PKB, która z naddatkiem równoważy utrzymujący się, choć coraz mniejszy, deficyt pierwotny. W porównaniu z projekcjami z września 2022 ścieżkę salda budżetowego na 2022 zrewidowano w górę, na 2023 – znacznie w dół, a na 2024 pozostawiono bez zmian. Korekty te zasadniczo wynikają ze zmian w saldzie pierwotnym skorygowanym o cykl koniunkturalny, w związku z czynnikami wcześniej omówionymi. Wskaźnik długu do PKB w horyzoncie projekcji zrewidowano w dół, głównie pod wpływem efektu bazy z 2021 i nieco korzystniejszych projekcji różnicy między oprocentowaniem zadłużenia a stopą wzrostu PKB. W miarę rozprzestrzeniania się w gospodarce szoku energetycznego wywołanego wojną w Ukrainie, w warunkach wysokiej inflacji, niepewności oraz ograniczeń w energochłonnych sektorach przemysłu, realny PKB w czwartym kwartale 2022 i pierwszym kwartale 2023 według projekcji nieco się skurczy.
Kwotę miesięcznego skupu netto określono na poziomie 40 mld EUR w kwietniu, 30 mld EUR w maju i 20 mld EUR w czerwcu. Parametry skupu netto na trzeci kwartał miały być uzależnione od bieżących danych. Rada Prezesów potwierdziła również wcześniejszą decyzję o tym, że wszelkie korekty podstawowych stóp procentowych EBC będą dokonywane po upływie pewnego okresu od zakończenia skupu netto w ramach APP. Ścieżkę podstawowych stóp procentowych EBC nadal wyznaczały komunikaty forward guidance Rady Prezesów, które wyrażały strategiczne zobowiązanie Rady do stabilizowania inflacji na poziomie 2% w średnim terminie. W 2022 łączna liczba przepracowanych godzin powróciła do poziomu sprzed pandemii zarówno w strefie euro, jak i w Stanach Zjednoczonych, ale ożywienie to odzwierciedlało różne ścieżki komponentów podaży i popytu na pracę.
W roku 2022 szczególnym przedmiotem nadzoru był realizowany przez Eurosystem projekt konsolidacji T2-T2S (zob. rozdział 4.1). Eurosystem przeprowadził wstępną ocenę skonsolidowanej platformy skoncentrowaną na głównych zmianach w systemie TARGET2 i monitorował projekt w celu zidentyfikowania wszelkich potencjalnych zagrożeń związanych z udanym uruchomieniem platformy i jej późniejszym sprawnym funkcjonowaniem. Ponadto Eurosystem przeprowadził kompleksową ocenę systemu zarządzania rozliczeniami Mastercard pod kątem zgodności z rozporządzeniem SIPS i oczekiwaniami w zakresie nadzoru nad odpornością cybernetyczną. Ściśle monitorowano również rozwój i odporność operacyjną paneuropejskich systemów płatności natychmiastowych, takich jak TIPS i RT1.
W ramach swego ogólnego programu klimatycznego EBC nieustannie monitorował zagrożenia finansowe związane z klimatem i angażował się w dyskusje strategiczne w tym zakresie na forach europejskich i międzynarodowych. Bank był współautorem, razem z ERRS, opublikowanego raportu, który ukazywał, w jaki sposób szok klimatyczny może oddziaływać na system finansowy. Raport ocenił zakres strategii makroostrożnościowych jako część szerszej reakcji prowadzonej polityki, by uzupełnić działania makroostrożnościowe w celu eliminacji finansowego wpływu zmian klimatu. Po stronie makroostrożnościowej EBC przeprowadził ocenę ujawniania przez banki informacji oraz tematyczny przegląd ryzyka klimatycznego i środowiskowego a także klimatyczny test warunków skrajnych (zob. rozdział 3.3).
W pierwszym etapie stopniowego wygaszania złagodzenia kryteriów, rozpoczętym w lipcu 2022 roku tymczasowe ograniczenie redukcji wyceny zabezpieczenia, obniżono z 20% do 10%. Oprócz tego wyeliminowano szereg rozwiązań o bardziej ograniczonym działaniu i zasięgu. W związku z prawdopodobieństwem dłuższego trwania wysokiej inflacji, w październiku Rada Prezesów ponownie podniosła stopy procentowe o 75 punktów bazowych…
